کسب‌وکار و زندگی ما به طور فزاینده‌ای به اینترنت و فضای مجازی وابسته شده است. در نتیجه، شرکت‌ها دریافته‌اند که بهترین راه برای رقابت در فضای وب، شناخت مدل‌های طراحی رابط کاربری و ساختن یک رابط کاربری جذاب و کارآمد است. در این مقالۀ الیت دیزاین، ما با بررسی انواع رابط کاربری می‌پردازیم.
طراحی رابط کاربری ( UI ) چیست؟
پیش از اینکه به بررسی مدل‌های طراحی رابط کاربری بپردازیم، قصد داریم مختصری در مورد آن توضیح دهیم.
“UI” مخفف “user interface” و به معنای رابط کاربری یا همان طرح گرافیکی یک برنامه است. این طرح گرافیکی می‌تواند هر چیزی باشد که کاربر با آن‌ها سر و کار دارد.
درواقع می‌توان گفت این تعامل بین انسان و ماشین است و این طراحان رابط کاربری هستند که محیط ایجاد تعامل با یک برنامه را ایجاد می‌کنند.
اگر می‌خواهید بیشتر درمورد چیستی طراحی رابط کاربری بدانید، پیشنهاد می‌کنیم مقالۀ طراحی رابط کاربری چیست که پیش‌تر در الیت دیزاین منتشر شده است را بخوانید.
انواع رابط کاربری ( UI )
اگر می‌خواهید کاربران با طرح شما ارتباط برقرار کنند و حس خوبی از آن بگیرند، نیاز است که انواع مدل‌های طراحی رابط کاربری را بشناسید و اطلاعات خوبی در مورد آن جمع‌آوری کنید.
در ادامه 3 مورد از مهم‌ترین مدل‌ها، به همراه مزایا و معایب هرکدام را به شما معرفی می‌کنیم.
رابط کاربری گرافیکی ( GUI )
رابط کاربری گرافیکی یا Graphical User Interface، رابط کاربری معروفی است و در طول روز زیاد از آن در محیط‌های استفاده می‌کنیم. این رابط کاربری یک طراحی کاربرمحور است و به کاربران می‌توانند مستقیماً به تغییر و جابه‌جایی آیکون‌های گرافیکی در کامپیوترها و هر دستگاه الکترونیکی بپردازند. بسیاری از رابط‌های کاربری گرافیکی مدرن علاوه بر اشاره‌گر ماوس، قابلیت تعامل ازطریق صفحۀ لمسی را هم دارند.
رابط کاربری گرافیکی در اواخر دهۀ 1970 توسط آزمایشگاه تحقیقاتی زیراکس پالو آلتو ایجاد شد. در گذشته برای کار با کامپیوتر کاربران باید در یک محیط کاملاً ساده کدنویسی می‌کردند و این برای کاربران عادی و کسانی برنامه‌نویس نبودند، کار دشواری بود. این رابط کاربری به عنوان راه‌حلی برای این مشکل طراحی و به‌صورت تجاری در سیستم‌عامل‌های مکینتاش و مایکروسافت به کار گرفته شد.
اصول طراحی رابط کاربری گرافیکی با الگوی نرم‌افزاری “Model–View–Controller” مطابقت دارد که اتفاقات و اطلاعات داخلی سیستم را به کاربر نمایش نمی‌دهد. در نتیجه پلتفرمی ایجاد می‌شود که در آن کاربران برای انجام‌دادن کارهایشان نیازی به واردکردن کدهای دستوری ندارند.
مزایای رابط کاربری گرافیکی
- مناسب برای کاربران غیرفنی و آسان برای استفاده
- پیچیدگی اقدامات از دید کاربران پنهان است
- نیازی به یادگیری لیست دستورات و کدها نیست
- امکان اجرای چندین برنامه و کار به طور هم‌زمان
- پشتیبانی خوب از امکانات متنوع
- بازخورد بصری فوری
معایب رابط کاربری گرافیکی
- به منابع انرژی و حافظه زیادی نیاز دارد
- امکان فهمیدن اتفاقاتی که در پس‌زمینه می‌افتد کمتر است
- برای کنترل اتفاقاتی که به طور پنهان در سیستم رخ می‌دهد حتماً باید جستجو کرد
رابط کاربری صوتی ( VUI )
رابط کاربری صوتی یا Voice User Interface یک فناوری تشخیص گفتار است که به افراد اجازه می‌دهد از طریق دستورات صوتی با دستگاه‌های هوشمند ارتباط برقرار کنند. سیری، الکسا، دستیار گوگل و کورتانا نمونه‌های معروف و موفق این تکنولوژی هستند.
چیزی که یک رابط کاربری صوتی را منحصربه‌فرد می‌کند، این است که به‌جای استفاده از ماوس و یا صفحۀ لمسی، می‌توانید از صدا برای تعامل استفاده کنید. این روش به کاربران این اجازه را می‌دهد که کارهای خود را سریع‌تر و با زحمت کمتری انجام دهند.
رابط‌های کاربری صوتی به‌سرعت درحال‌رشد هستند و روزبه‌روز کاربران بیشتری را به سمت خود جذب می‌کنند. این موضوع را افزایش تعداد دستیارهای صوتی که در سراسر جهان فروخته می‌شوند ثابت می‌کند.
رابط‌های کاربری صوتی طراحی متفاوتی دارند؛ بنابراین در این مدل طراحی رابط کاربری، طراحان باید آن را بسیار کارآمد و مناسب برای مکالمه ایجاد کنند. در مقایسه با مورد قبلی، این رابط پیچیده‌تر است؛ زیرا صفحه‌ای برای نمایش اطلاعات، گزینه‌ها یا دستورات ندارد و کاربران هیچ آزادی عملی برای دسترسی به اطلاعات ندارند.
بنابراین ماهیت گذرا بودن رابط‌های صوتی ایجاب می‌کند که این سیستم به‌صورت واضح تمام تعاملات و حرف‌ها را بیان کند و فقط اطلاعات ضروری را ارائه دهد و از زیاده‌گویی بپرهیزد. همچنین به دلیل جدید بودن تکنولوژی آموزش‌دادن به کاربران در نحوۀ استفاده و دستورات صوتی بسیار ضروری است. برای اینکه تعاملات انسانی بهتر و بیشتری صورت بگیرد، طراحان این رابط کاربری باید مسائل روان‌شناسی انسان را بیاموزند.
اولین دورۀ رابط کاربری صوتی، تحت سلطۀ سیستم‌های پاسخ صوتی تعاملی (IVR) توسعه‌یافته در دهه 1980 بود. این سیستم‌ها قادر به درک ورودی‌های صوتی از طریق تلفن و اجرای یک کار مشخص بودند. در اوایل دهه 2000، تلفن گویا در صنایع خدماتی مانند بیمه، بانکداری و حمل‌ونقل رایج شد. در واقع رابط کاربری صوتی (VUI)، نسل دوم این سیستم است.
مزایای رابط کاربری صوتی
- انجام کارها بدون نزدیک شدن به تلفن همراه یا رایانه
- صرفه‌جویی در زمان و انجام‌دادن سریع کارها
- به کاربرانی که از توانایی‌های جسمی کمی برخوردارند کمک می‌کند
معایب رابط کاربری صوتی
- دستگاه‌های خانۀ هوشمند گران هستند.
- منجربه از دست‌دادن تمرکز روی کار می‌شود.
- نگرانی‌هایی برای حریم خصوصی در این رابط کاربری وجود دارد.
رابط کاربری فهرست محور
رابط کاربری فهرست محور طیف وسیعی از دستورات یا گزینه‌ها را در قالب یک لیست و فهرست در اختیار شما قرار می‌دهد. این رابط کاربری به‌صورت تمام صفحه، پاپ‌آپ یا کشویی نمایش داده می‌شود و روش کار بسیار آسانی دارد. می‌توان به دلیل سادگی و دسترسی سریعی که این رابط کاربری دارد، آن را نسبت به بقیه برتر دانست.
احتمالاً همۀ ما در زندگی روزمره با نمونه‌های مختلفی از رابط کاربری فهرست محور برخورد می‌کنیم. منوهای رستوران، کیوسک‌ها، دستگاه‌های خودپرداز، تلویزیون و حتی در تلفن‌های هوشمند این رابط کاربری به‌کاررفته است.
در این رابط کاربری، طراحان باید یک نظم و چیدمان برای مسیرهایی که کاربر باید طی می‌کند طراحی کنند؛ به همین دلیل کنترل بیشتری بر تعاملات کاربر دارند. علاوه بر این، پیاده‌سازی آن در انواع مختلف دستگاه‌ها بسیار ساده است.
نکتۀ منفی این رابط کاربری این است که اطلاعات و گزینه‌های بسیار محدودی در فهرست جا می‌گیرد و ریسک زیادی بین اشغال فضای صفحه‌نمایش یا کوچک بودن آن وجود دارد.
مزایای UI فهرست محور
- راهنمایی کاربران برای انجام کاری خاص به طور دقیق
- بهترین برای افراد مبتدی در هر زمینه‌ای
- گزینه‌ها به‌صورت گام‌به‌گام ارائه می‌شود تا کاربر مجبور نباشد چیزی را به‌خاطر بسپارد
- رابط کاربری ساده
- مقدار زیادی قدرت پردازش یا حافظه نیاز ندارند
معایب UI فهرست محور
- فهرست‌ها فضای زیادی را اشغال می‌کنند
- رابط کاربری که طراحی ضعیفی دارد استفاده از آن سخت است
- اگر تعداد زیادی گزینه وجود داشته باشد، برای کاربر خسته‌کننده می‌شود
نتیجه‌گیری
انتخاب صحیح نوع رابط کاربری بسیار مهم است. طراح رابط کاربری باید تسلط کامل به انواع رابط کاربری داشته باشد و سپس بر اساس پروژه بهترین مورد را انتخاب کند.
در این مقاله سعی کردیم 3 مدل طراحی رابط کاربری را به شما معرفی کنیم و مزایا و معایب هرکدام را به‌صورت موردی ارائه دهیم.
الیت دیزاین به‌عنوان طراح سایت حرفه‌ای می‌تواند شما را در زمینه‌های مختلف بازاریابی دیجیتال راهنمایی کند.
